Agnieszka Wasilewska-Semail: Polska może osiągnąć europejski poziom kolejowych przewozów towarowych.
Rola państwa w rozwoju sektora, wzmocnienie transportu intermodalnego, restrukturyzacja przewoźników oraz zwiększenie konkurencyjności transportu kolejowego, to najważniejsze tematy, o których dyskutowano podczas panelu pt. „Czas na impet deregulacyjny i sprawną politykę państwa wobec przewozów towarowych”, który odbył się w ramach Kongresu Kolejowego 2025. W debacie wzięła udział Prezes PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji Agnieszka Wasilewska-Semail.
Prezes Zarządu PKP CARGO S.A. w restrukturyzacji wskazała, że osiągnięcie ambitnego celu przeniesienia 30 proc. towarów na kolej jest realne. Żeby to się jednak udało, niezbędne są odpowiednie regulacje i zachęty dla przewoźników.
„Jeśli patrzymy na to wyzwanie, by 30 proc. towarów trafiło na tory, to są kraje europejskie, które mają znacznie powyżej tego progu. Z jednej strony są to kraje bałtyckie i bałkańskie, również dotknięte spadkiem przewozów paliw energetycznych. Z drugiej – Austria i Szwajcaria, które od dawna nie mają problemu węglowego. Obie grupy poradziły sobie bardzo dobrze i przekroczyły próg 30 procent” – powiedziała Agnieszka Wasilewska-Semail.
Przykład państw bałtyckich i bałkańskich pokazuje, że rozwój transportu intermodalnego nie jest uzależniony wyłącznie od spadku przewozów węgla.
We wszelkich analizach widać, że przewozy węgla będą spadać. Pytanie, czy zostaną one zastąpione kruszywami i kiedy. Ale rozwój intermodalu nie zależy tylko od węgla. My bardzo często wręcz demonizujemy ten węgiel.
W chwili obecnej potrzebna jest nowa struktura regulacyjna. Prezes PKP CARGO podkreśliła, że Polska może korzystać z doświadczeń tych państw, choć nie wszystkie rozwiązania da się bezpośrednio przenieść na nasz rynek.
„Kraje alpejskie mają bardzo specyficzne ograniczenia środowiskowe – tego nie da się wprost zastosować w Polsce. Ale można rozważyć np. przepisy dotyczące godzin lub tras przewozów. Tyle że nad tym się w ogóle nie pracuje” – powiedziała
Nie uda się to także bez odpowiednich zachęt. Jako przykład skutecznego działania w tym zakresie Prezes PKP CARGO wskazała Austrię.
„Austriacy mają specyficzny podatek drogowy, który nie jest zwykłą opłatą, lecz kombinacją elementów wpływających na to, że część ciężkich towarów przenoszona jest na kolej. Czy u nas trwają nad tym prace? Nie” – dodała.
Zdaniem Agnieszki Wasilewskiej-Semail, kluczem do rozwoju kolejowych przewozów towarowych jest tworzenie korzystnych warunków w kraju, a nie oczekiwanie na zmiany na poziomie unijnym.
Bruksela jest ograniczona podstawowymi regulacjami dotyczącymi ochrony konkurencji czy swobodnego przepływu towarów. Ale my, w Polsce, możemy stworzyć własny szkielet regulacyjny, który pozwoli przenieść część towarów – zwłaszcza tych szkodliwych – na tory.
Podsumowując, prezes Agnieszka Semail zwróciła uwagę, że rozwój sektora wymaga zarówno skutecznych zachęt regulacyjnych jak inwestycji.
„Potrzebne są zachęty i inwestycje w proces transportowy, a nie wyłącznie tworzenie kolejnych przepisów. Samo mówienie, że kolej jest najbardziej zielonym środkiem transportu, nie wystarczy” – zaznaczyła Agnieszka Wasilewska-Semail.
XV Kongres Kolejowy w Warsazwie